Yüksek Lisans, doktora ve sanatta yeterlilik öğrencileri ile doçentlik unvanına hak kazanmak isteyen akademisyenler tarafından hazırlanan tez türlerinin genel adıdır. Akademik tez türleri bu yazımızda sırasıyla incelenecektir.
1) Yüksek Lisans Tezi
Tezli yüksek lisans eğitimi 2 yıldır ve eğitimin ikinci yılı öğrencilerin tez hazırlama senesidir. Öğrenciler, kendilerine atanan danışman ile birlikte eğitim aldıkları branşı ilgilendiren bir alanda tez konusu belirleyerek tez hazırlama sürecine başlarlar.
Yüksek lisans tezlerinde sayfa sayısı açısından belirli bir alt ve üst sınır yoktur. Uygulamada ise bir yüksek lisans tezinin boyutu ortalama olarak 80 ila 150 sayfa arasında değişmektedir. Yüksek lisans tezi için öngörülen intihal oranı, Türkiye’deki üniversitelerin genelinde %20’dir. Öğrencinin lisansüstü eğitim diplomasına sahip olabilmesi için hazırladığı tezin öngörülen intihal oranının altında benzerlik içermesi ve tez savunmasını başarıyla tamamlaması gerekmektedir.
2) Doktora Tezi
Doktora eğitimi lisans üstü mezunları için 4 yıl (8 yarı yıl), lisans mezunları için 6 yıldır (12 yarı yıl). Doktoradaki ders süreci ise lisans üstü mezunları için 2 yıl, lisans mezunları için 3 yıldır. Sonrasında doktora yeterlilik yazılı ve sözlü sınavları yapılmakta; takiben tez aşamasına geçilmektedir.
Doktora tezlerinin sayfa sayısı açısından belirli bir alt ve üst sınırı yoktur. Genel itibariyle uygulamada 200 sayfa ve üzerinde bir hacme sahip olmaktadır. Bir doktora tezi için izin verilen intihal oranı ise en fazla %10’dur. Öğrencinin doktora diplomasına sahip olabilmesi için hazırladığı tezin %10’un altında benzerlik içermesi ve savunmasını başarıyla tamamlaması gerekmektedir.
3) Sanatta Yeterlilik Tezi
Doktora eğitiminin muadili olarak kabul edilebilecek sanatta yeterlilik eğitimi, öncelikle güzel sanatlar ve konservatuar öğrencilerine hitap etmektedir. Bununla birlikte, diğer lisans ve lisans üstü bölümlerden de şartları taşıyan öğrencilerin başvuru yapması mümkündür. Öğrenci, sanatta yeterlilik eğitiminden mezun olabilmek için sanatta yeterlilik tezi hazırlamalı ya da sergi, proje, resital ve konser gibi çalışmalardan birini hazırlayarak enstitüye sunmalıdır. Enstitü tarafından çalışmanın kabul edilmesi ile öğrenci, sanatta yeterlilik diploması almaya hak kazanacaktır.
4) Tezsiz Yüksek Lisans Projesi
Tezsiz yüksek lisans eğitimi 1 yıldır ve bu eğitimin sonunda dönem projesi veya bitirme projesi olarak bilinen akademik çalışmanın enstitüye sunulması gerekir. Yüksek lisans tezinden farkı olarak tezsiz yüksek lisans projesi, enstitü jüri heyeti karşısında savunması yapılmayan, sadece intihal denetimi yapılan bir akademik çalışmadır. Bitirme projelerinde intihal oranı üniversiteler arasında farklılık göstermekle birlikte, üst sınır en fazla %30’a kadar çıkabilmektedir.
5) Tıpta Uzmanlık Tezi
Tıpta Uzmanlık Sınavı’nı kazanarak üniversite hastanelerinde uzmanlık eğitimi almaya hak kazanan asistan doktorlar, 3 ila 5 yıl süreyle eğitim almaktadırlar. Asistan doktorların bu eğitimi başarıyla tamamlayıp uzman doktor unvanına sahip olabilmeleri için hazırlamaları gereken akademik çalışmaya tıpta uzmanlık tezi adı verilmektedir.
6) Diş Hekimliğinde Uzmanlık Tezi
Diş Hekimliği Fakültesi mezunları, Tıp Fakültesi mezunları gibi uzmanlık sürecinde benzer sınav ve eğitimlerden geçmektedir. Diş hekimliğinde uzmanlık tezi, DUS’u kazanarak uzmanlık eğitimine başlayan diş hekimlerinin eğitim sonunda hazırlamaları gereken akademik bir çalışmadır.
“Akademik Tezler” için bir yorum